'Bilmediğini bilmek en iyisidir' der Lao-Tzu. Ve devam eder 'Bilmeyip de bildiğini sanmak tehlikeli bir hastalıktır'
Yazıma Lao-Tzu'nun bu güzel sözüyle giriş yapmak istedim, çünkü bu satırlara bitkiler ve insan sağlığı konusunu taşımak istedim. Bu konuda herkes bir şeyler söylüyor aslında. Ama doğrusu hangisi ve kimin dediği?
İnsanoğlunun yüzyıllarca bitkilerden ilaç olarak yararlandığı bir gerçek. Ve halen yararlanmaya da devam etmekte. Sorun ise bu konunun halk arasında benimsenmiş olmasına rağmen, ülkemizde halen doktorlar tarafından fazla tercih edilmemesi. Bu ise biz hekimlerin tıp fakültelerinde fitoterapi hakkında herhangi bir eğitim almayışımızdan kaynaklanıyor. Peki, insanlar bu kadar bitkisel ilacı nasıl cesaret edip kullanıyorlar? Halk arasında bu konu çok mu iyi biliniyor? Zannetmiyorum. Ben bunun insanların bitkilere olan güveninden kaynaklandığına inaniyorum. Yani bir çok insan "bitki ise zararsızdır" diyor. Halbuki Paracelsus "bütün maddeler zehirdir, zehirle ilacın tek farkı dozdur" der. Buradan da bakınca tıbbi bitkilerle oyun oynanmaması gerektiğini görürsünüz. Demek ki doğru bitki ve doğru bilgi şart.
Bu düşünceyle siz okurlarımıza her hafta elimden geldiğince bir tıbbi bitkiyi basitce tanıtmak istedim. İlk olarak da Latince adı mentha lamiaceae olan, nane ile başlamak istiyorum. Nane; aslında hepimizin çok iyi tanıdığı ve evlerimizde baharat olarak kullandığı lezzetli bir bitki. Ama lezzetin ötesinde tıbbi kullanımı da bütün dünyada kabul görmüş ve yüzyıllardır insan sağlığına hizmet vermekte olan bir bitki.
Daha çok; hazımsızlık, şişkinlik, aşırı gaz şikayetleri ve mide bulantısı gibi mide-barsak rahatsızlıklarında tercih edilir. Bunun yanında karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarından tutun da migren baş ağrısı tedavisine kadar farklı kullanım alanları da var.
Piyasadaki tek formu tıbbi çayları diye düşünmeyin. Nane yapraklarından elde edilen aromatik yağlarıda ikinci bir seçenek olarak bulabiliriz. Hangi formu olursa olsun tabii ki belli stndartlar içerisinde olması gerekmektedir. Bu nedenle tıbbi bitkileri eczanelerden almanızı öneririm. Ne demiştik? Doğru ürün, doğru bilgi.İşte eczacınızdan nane talep ettiğinizde bir çok çeşidi olan bu ürünün tıpta en çok kullanılanı Mentha Piperita olduğunu göreceksiniz. Çünkü üzerinde en çok çalışılmış ve içerisinde en çok etken madde içeren türü bu. Doğru ürünü bulduk ama doğru bilgide şart. Örneğin doğru bir bilgi almadıysanız nane yağından uzak durun. Küçük kibar şişelerin içerisinde satılan bu aromatik yağlar, yanlış kullanımda size zarar da verebilir. Bu noktada nanenin çay formları ise uzun süre kullanmamak kaydıyla tüketilmesinde sakınca görmüyorum. Yine de safra taşı olanlar, reflü şikayeti olanlar ve mentole karşı hassasiyeti olanlar naneye karşı çok dikkatli olmalıdır. İşte bu bilgileri de eczacınızdan ve fitoterapist bir doktordan öğrenebilirsiniz.
Dediğim gibi nane çayı hazımsızlık, şişkinlik, aşırı gaz şikayetleri ve mide bulantısı gibi mide-barsak rahatsızlıklarında güzel bir tercihtir. Ancak bilinenin aksine kaynatmamak gerekir. Diğer birçok yapraklı ve çiçekli bitkilerde olduğu gibi; 1-2 gram nane yaprağı bir bardak içerisine konulur, üzerine 150 cc kaynatılmış su ilave edilir, ardından da üzeri bir kapakla kapatılarak, 5 dakika demlenmesi yeterlidir.
Afiyet üzerinize olsun.