Kültürün Popüleri

Abone Ol

Kitle yani toplu kültür dediğimiz şey nereden ortaya çıktı bugün biraz bundan bahsedelim istiyorum. İnsanlar kırsalda olan yaşantılarını bırakıp kente doğru göç etmeye başladıklarında aslında popüler kültürün temellerini ve toplu kültürün başlangıç kolonlarını inşa etmeye başladılar. Net bir tarih veremesek de aslında 19.yy'da başlamış olan bu durumu tarihsel olarak 1900 yılların başlarında başlatabiliriz. Neden derseniz bence kitle kültürünün lokomotifi aslında ulaşım araçlarının tam olarak insan hayatına dahil olmasıyla başladı diyebiliriz.

Modern toplumun yaratılışında motorlu araçların kullanımı tüketim toplumunu tetikledi ve kitle kültürü ortaya çıktı. Tüketim toplum teşvik edildi. Ortalama bunların hepsi tarihsel olarak aynı dönemlerde oluşmaya başladı. Eğer bir bölge verecek olursak Kuzey Amerika'da ilk ortaya çıkmaya başladı. Sonra da Avrupa'ya ve dünyaya yayıldı. Yayılmanın da sebebi bildiğiniz üzere fabrikaların kurulup seri üretime başlanmasıydı.

İnsanların apartmanlarda yaşamaya başlaması, herkesin yavaş yavaş aynı kıyafetleri giymeye başlaması, aynı kitle kültürü sinemaya giriyor. Benzer filmler, benzer yiyecek ve içecek kültürü oluşmaya başlıyor. Tabii ki bu durumda benzer değer yargılarını oluşturuyor. Toplumsal olaylara benzer tepkiler verilmeye başlanıyor. Herkesin sabah 8'de iş başı yapıp akşam 5'de işten çıkması benzer beğeniler ve benzer mekanlara uğramayı doğuruyor. Farklı olanların dışlanması da yine bu dönemlerde ortaya çıkıyor diyebiliriz. Hattı zatında bu seyir tüm dünyada bir hat üzerine aynı yıllarda olmuyor tabii ki. Ülkeler arasında bu devinim farklılaşıyor.

1900'lerin ilk yarısında bir yüksek kültürün oluşturulduğu, bir Dostoyevski'nin okunduğu bir Çaykovski'nin dinlendiği kısım oluşuyor, birde Madonnaların, Maykıl Jacksonların olduğu farklı bir dönem var. Bunlarda insanları oyalamaya, bir nevi insanları uyuşturmaya yönelik olduğu düşünülse de bireylerin kitleler içerisinde kaybolduğu bir dönem karşımıza çıkıyor. Ancak 1970lerle birlikte kapitalist düzenin tam doruk noktasındayken bireysellik ön plana çıkmaya başlıyor. Artık birey toplumun içerisinden çıkıyor ve "ben varım" demeye başlıyor. Bu durumun getirdiği en önemli neticede artık ürün üretirken anlam yüklemenin dışında ürünleri tüketirken anlamlar yüklenmeye başlıyor. Yani "en iyi tek ortak ve toplu fikir" den, bireysel olarak ben'in yüklediği anlamın da önemli olduğu durum karşımıza çıkıyor. Tam bu noktada kitle kültürü çözülüyor ve yerine bireysel, popüler kültür geliyor.

Bu ay ki yazımızı tamamlarken şunu yukarıda yazdıklarımızdan özetle şunu hülasa edebiliriz ki; popüler kültür içerisinde giderek daha öznel bir bakış kazanıyoruz. Haliyle bu bizi daha kendimiz yaparken aslında daha farklılaştırıp ortak değerlerden uzaklaştırıyor.