Türkiye’de beton yapı bulunmayan ve düğmeli evleri ile meşhur tarihi Sarıhacılar köyüne Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Kentsel Sit Alanları Koruma Amaçlı İmar Planı” yapılıyor.
Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu Koruma ve Restorasyon Uzmanı Cemil Karabayram, Antalya ili Akseki ilçesi Sarıhacılar, Büyükalan, Bucakalan ve Belenealan “Kentsel Sit Alanları Koruma Amaçlı İmar Planı” yapımı işine ilişkin sözleşmenin 01 Mart 2022 tarihinde imzalandığı ve 09 Mart 2022 tarihinde yer teslimi yapılarak çalışmalara başladığını söyledi.
Planlama alanı sınırları içinde bulunan Sarıhacılar Kentsel Sit Alanı sınırları, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 11 Ekim 2011 tarihli ve 65 sayılı kararı ile belirlendiğini söyleyen Karabayram, “Sarıhacılar Kentsel Sit Alanı 14 hektar büyüklüğe sahip olup, etkileşim geçiş Sahası 156 hektar büyüklüğe sahiptir toplam planlama alanı büyüklüğü ise 170 hektardır. Sarıhacılar Mahallesi planlama alanında 44 adet korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Taşınmaz kültür varlığı yapıların; 1 adedi anıtsal (1.grup yapı) 43 adedi sivil mimarlık örneği (2.grup yapı) olarak tescillenmiştir.
Planlama alanında yer alan anıtsal ve sivil mimarlık örneği taşınmazların cephe özellikleri, özgün planları ve özgün malzemeleri ile korunması, özgün niteliğini kaybetmiş olan taşınmaz kültür varlıklarının ise aykırı uygulamalardan arındırılarak yeniden geleneksel dokuya uyumlu hale getirilmesi amaçlanmıştır. Alanda koruma kullanma dengesi sağlanması planın ana hedeflerindendir. Bu kapsamda kültür varlıkları işlevlendirilerek sürdürülebilir korunmaları sağlanacaktır” dedi.
“Yıkılan kültür varlıkları yeniden ayağa kalkacak”
Karabayram, alanın doğal dokusu korunarak tescilli kültür varlıkları ve kentsel sit alanı ile bütünleştirileceğini belirterek alanın kültür turizminde aktif olarak kullanılarak kent ekonomisine katkı sağlayacağını kaydetti. Karabayram," Artan ekonomik faaliyetler ile köye geri dönüş ve yıkılan kültür varlıklarının yeniden ihyası sağlanmış olacaktır. Bununla beraber turizme yönelik karşılama alanı, ziyaretçilerin kullanımına yönelik donatı alanları, yaya yolları, ticari alanlar, turizm alanları planlanarak alana zarar vermeden kültürel ve doğal dokuyu koruyarak kültür turizmi geliştirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca bu alanın çevresinde Büyükalan, Belenalan, Bucakalan mahalleleri kentsel sit alanları mevcuttur. Kervan yolları ile birbirine bağlanan ve geçmişten günümüze ilişkili olan bu dört mahalle birlikte ele alınarak geçmiş bağlantılar canlandırılmaya çalışılmıştır." diye konuştu. Sarıhacılar Koruma Amaçlı İmar Planı ile beraber Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un talimatı ile hazırlandığını kaydeden Karabayram şöyle devam etti:" Bu alandaki koruma amaçlı imar planı çalışmaları bitme safhasına geldi. Tabiki betondan arındırılmış Sarıhacılar köyü bütün değerleriyle tarihe ışık tutuyor. Gerek geleneksel yapıları, tescilli sivil mimari örnekleriyle Selçukludan Osmanlıya, Osmanlıdan bugün güzelim cumhuriyetimize ışık tutan bu güzel köyümüz yaşamaya devam edecek. Önemli olan bu. Kim nerede olursa olsun, hangi ilde olursa olsun Akseki Sarıhacılarda bir hatırası var. Burada hanımefendiler sayın bakanımızı alkışladılar. Bir yerlerden birileri katliam olduğu zamanlar yürüyüşler yaparlar, protestoederler ama bugün Kültür ve Turizm Bakanlığına teşekkür var. Buradan bizde gerekte valilik olarak gerek Cumhurbaşkanımıza, gerek Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy’a bu bölgeye sunmuş oldukları katkılarından dolayı teşekkür ediyorum. Ayrıca özellikle belirtmek istiyorum. Taşınmaz Kültür Varlıklarımız bölgelerdeki tescilli kültür varlıklarını korumasına yönelik hepimize çok önemli görevler düşüyor kültürel varlıklarmız tarihimizin tapu senetleridir.kökeninden Kültüf ve Turizim Bakanlığı yürüteceği çalışmalar ile birlikte Akseki’nin Sarıhacılar köyü betondan kurtuldu ve kurtulmaya devam ediyor. Gerek camisi, valiliğimizin destekleriyle köy parkının yapılması ve hibelerle burada yapılan destekler hepsi anlatmakla bitmez. Biz Kültür ve Turizm Bakanımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Burada bugüne kadar emekleri geçen gerek geçmişteki valilerimize ve bakanımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Koruma amaçlı imar planı onay aşamasında. Zaten Sarıhacılar köyüde bu koruma amaçlı imar planının bir an önce onaylanmasını bekliyor. Bugün gerek koruma amaçlı imar planı için, gerekse Sarıhacıların geçmişten bugüne yapılan hizmetleri en güzel anlatmak için halkımız burada bir araya geldi. Hepsine teşekkür ediyoruz”.
“Betonsuz köy olarak tarihe geçecek”
Türkiye’nin bir çok noktasında çok güzel köyler bulunduğunu, bunların da devlet tarafından korunmaya çalışıldığı bilgisini paylaşan Karabayram, bugün Akseki Sarıhacıları en güzel örneklerden ayıran farkının özelliğinin betonsuz köy özelliği olduğunu kaydetti. Beton varsa da o betonu köyün bağrından aldıklarını ve alcaklarını söyleyen Karabayram, " Bu köy betonsuz bir köy olarak tarihe geçecek. Bu köy bütün tarihi değerleriyle aynı konumda, aynı konsepte, aynı kapılarıyla, aynı bacalarıyla yaşamaya devam edecek. Onun için biz bu yapılarımızı İnşallah Antalya tarihine kültürel varlıkların turizmle buluşması noktasında en güzel örneklerinden biri Sarıhacılar olarak inşallah Türkiye tarihinde yerimizi alacağız” diye konuştu.
“Yılda 100 bin ziyaretçi”
Sarıhacılar köyü platformu üyesi Fatma Genç ise, tarihi Sarıhacılar köyüne yılda yerli ve yabancı olmak üzere 100 bin ziyaretçinin geldiğini söyledi. Sarıhacılar köyünde restorasyon çalışmalarının 1999 yılında başladığını söyleyen Genç, “Köyümüzde 1999 yılından bu yana devam eden çalışmaları neticesinde Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün hibe destekleriyle projeleri yapılarak restorasyonları yapılan düğmeli evlerimiz turizme açıldı. Bu arada önceki ve şimdiki valilerimizin destekleriyle köy meydanımız, parkımız, yeşil alanlarımız ve Alanya’dan Konya’ya giden tarihi ipek yolu güzergahlarımız, tarihi Sarıhacılar camimizin restorasyonları tamamlandı. Köy halkı olarak başta sayın bakanımız Mehmet Nuri Ersoy olmak üzere hepsine minnet borçluyuz. Kendilerinide inşallah bu gelişmeleri hep beraber görmek için misafir etmek isteriz. Bu arada köyümüze yerli ve yabancı misafirlerin ilgisi oldukça arttı. Konaklamalı ve günü birlik turlar yıllık olarak yaklaşık 100 bin ziyaretçiyi geçti. Bunları sevinçle karşılıyoruz. Koruma amaçlı imar planımızda bakanlığımızın desteği ile programa alındı. Plan bitmek üzere. Köyümüzde daha restorasyonu yapılması gereken tarihi düğmeli evlerimiz var. İnşallah onlarada izinlerin çıkmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.